Kurtuluş Savaşında Lazlar
Hasan Azaklı
Yaşam - 27/11/2013







Kurtuluş Savaşı öncesinde ve savaş sürecinde Lazların katkısı yadsınamaz tarihsel bir gerçek olarak karşımızda durmaktadır. Lazları Kurtuluş Savaşına katkılarını en iyi bir şekilde şiirleriyle Nazım Hikmet betimlemiştir. Büyük ozan Nazım şiirinde Lazlar için;

. . . Ve çok uzak, çok uzaklardaki İstanbul Limanında,

Gecenin bu geç saatlerinde,

Kaçak silah ve asker ceketi yükleyen Laz takaları,

Hürriyet ve ümit, su ve rüzgardılar.

…Dümende ve başaltlarında insanları vardı ki

Bunlar uzun eğri burunlu ve konuşmayı şehvetle seven insanlardı ki

Sırtı lacivert hamsilerin ve mısır ekmeğinin zaferi için

Hiç kimseden hiçbir şey beklemeksizin

Bir şarkı söyler gibi ölebilirdiler…

Mısraları ile Lazların Kurtuluş Savaşındaki katılımlarını ve cesaretlerini çok güzel bir şekilde betimlemektedir. Yine Nazım Arhaveli İsmail ile ilgili yazmış olduğu şiirinde Laz takacılarını ele almakta, Şiirde Arhaveli İsmail’in silah ve cephane taşımasını çok güzel ele almaktadır. Bu şiirinde ozan,

…Elleri kanayarak çekiyor İsmail kürekleri,

İsmail rahattır. Kavgadan ve emanetinden başka her şeyin haricinde,

İsmail unsurunun içinde emanet:

Bir ağır makineli tüfektir.

…Dalgalar bir müddet daha

Yuvarlandılar teknenin altında,

Sonra deniz dümdüz ve simsiyah durdu.

…sonra, malum olmadı insanlara

Arhaveli İsmail’in akıbeti.

Şeklinde Kurtuluş Savaşında Laz takacıların nasıl cephane taşıdıklarını çok güzel bir şekilde ortaya koymaktadır.

Aynı şekilde, halk arasında söylenen türkülerimizde yer alan,

. . . Gidelum yali yali,

Tutaruz makriyali (*)

Deyişi Kurtuluş Savaşında Makriyalin nasıl tutulduğunu ve emperyalist işgale karşı direnildiğini anlatmaktadır.

. . . Of Sürmene Araklı

Biz geldik Trabzon’a

Kurtuluş Savaşında

Çalıştık canla başla.

Taka Yüklü Cephane

Trabzon’a varacak,

Düşmana rast gelirse

Takayı batıracak…

Şeklindeki türkü sözleri, Kurtuluş Savaşında Lazların katkılarını çok açık bir şekilde türküleşerek günümüze kadar geldiğini herkese göstermektedir.

Son olarak, türkülere de yansıyan,

Dünya Bakayi bize

Selam olsun Rize’ye,

Ellibeşte verilduk,

Kuvayi Milliyeye. (**)

Şeklindeki halk deyişi, Kurtuluş Savaşında ellibeş yaşlarında bile emperyalist işgale karşı Kuvayi Milliyeye yazılarak savaşa katıldıkları çok güzel bir şekilde betimlenmektedir. sonuç itibarıyla Kurtuluş Savaşında emperyalist işgale karşı Lazların gerek türkülere gerekse şiirlere girmiş bu katkıları tarihsel bir gerçeklik olarak karşımızda durmaktadır.

(*)Makriyal: Uzun ve büyük yalı anlamında Bizans ve Osmanlı dönemlerinde isimlendirilmiş, antik çağlarda Noğedi(çarşı yeri anlamında)isimlendirilmiş şimdiki Kemalpaşa Beldesi.

(**)Kuvayi Milliye:Kurtuluş Savaşında Atatürk’ün önderliğinde oluşturulan Milli Kuvvetler.

Hasan Azaklı

Emekli İlköğretim Müfettişi

Eğitimci-Yazar

comments powered by Disqus

Hopam.com'un notu: Okuduğunuz köşe yazısı sitemize 27.11.2013 tarihinde Hasan Azaklı tarafından girilmiştir. Metnin yazım kurallarına ve etik teamüllere uygunluğu, içeriğinin doğruluğu ve tarafsızlığı Hopam.com tarafından garanti edilmemektedir. Bununla birlikte, köşe yazısı metni veya ilgili diğer materyalleri kısmen ya da tamamen kopyalanması, yayımlanması, uyarlanması, çevirisinin yapılması, değiştirilmesi ve başka yayın organlarında paylaşılması söz konusu yazarın iznine tabidir.
Hasan Azaklı Arşivi
 » Sarp Sınır Kapısında Tır Kuyruğu Ve...
 » Katılımcı Bir Belediye Nasıl Olma(m...
 » Eğitimde Drama Ve Engelli Çocuklar...
 » Çayda Taban Fiyat Belirlenmesi...
 » Hopa'da Yerel Seçim Sonuçlarının De...
 » Hopa'da Yerel Seçim Sonuçlarının De...
 » Çocuklarda Okuma Ve Yazma Bozukluğu...
 » 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü...
 » Yaklaşan Yerel Seçimler Ve Hopa İçi...
 » Otizm Ve Otistik Çocuklar...
 » Hopa'da Kadınların Yönetimde Yeral(...
 » Çok Hareketli (hiperaktif) Çocuklar...
 » Tarih Boyunca Lazlar...
 » Müzik Ve Müzik Eğitimi Üzerine…...
 » Heyecan, Korku Ve Kaygının Sınavlar...
 » Zihinsel Öğrenme Yetersizliği Olan...
 » Zihinsel Öğrenme Yetersizliği Olan...
 » Zihinsel Öğrenme Yetersizliğinin Ne...
 » Zihinsel Öğrenme Yetersizliği...
 » Okullar Açılırken......
 » Tatil Etkinlikleri...
 » Nitelikli Okullar Meselesi (!)...
 » Eğitim Sistemimizde Sık Sık Değişen...
 » Fındık Fiyatlarına Sendikalardan Te...
 » Anne - Baba Ve Çocuk İlişkisi Üzeri...
 » Aile İçinde Çocuk Eğitimi...
 » Osmanlı Döneminde Hopa'lı Bürokratl...
 » Müzik Tarihine Genel Bir Bakış (*)...
 » Spor Ve Sporcu Eğitimi...
 » Psikolojik Danışma Ve Rehberlik Tek...
 » Tatil Etkinlikleri...
 » Tarih Öğretimi Üzerine Düşünceler...
 » 50 Yıl Önce Hopa'da Sosyal, Ekonomi...
 » Ramazanda Verilen İftar Yemekleri Ü...
 » Tatile Girerken...
 » Hopa'da Şehir İçi Trafik Sorunu Üz...
 » Çay-kur'un Varlık Fonuna Devri...
 » Çayda Taban Fiyat Belirlenmesi...
 » Açü Rektörlüğünün Bir Garip Uygulam...
 » Özel Eğitim Dosyası (19)...
 » Özel Eğitim Dosyası (18)...
 » Özel Eğitim Dosyası (17)...
 » Özel Eğitim Dosyası (16)...
 » Özel Eğitim Dosyası (15)...
 » Özel Eğitim Dosyası (14)...
 » Özel Eğitim Dosyası (13)...
 » Özel Eğitim Dosyası (12)...
 » Özel Eğitim Dosyası (10)...
 » Özel Eğitim Dosyası (11)...
 » Özel Eğitim Dosyası (9)...
 » Özel Eğitim Dosyası (8)...
 » Özel Eğitim Dosyası (7)...
 » Özel Eğitim Dosyası (6)...
 » Özel Eğitim Dosyası (5)...
 » Özel Eğitim Dosyası (4)...
 » Özel Eğitim Dosyası (3)...
 » Özel Eğitim Dosyası (2)...
 » Özel Eğitim Dosyası (1)...
 » Tarihi Doğru Anlamak...
 » Kadın Ve Dayak...
 » Bilimsel Yayınlar Ve Üniversiteleri...
 » Zekanın Sosyal Dağılımı...
 » Dayak Eğitmez, Acıtır...
 » Öğrenci Karneleri Ve Anne - Baba Tu...
 » Okulda Başarısızlık Nedenleri - (2)...
 » Okulda Başarısızlık Nedenleri - (1)...
 » Avrupa Birliği Eğitim Programları V...
 » Sınavlar Ve Ezberci Eğitim...
 » Başlıca Eğitim Yaklaşımları - (4)...
 » Başlıca Eğitim Yaklaşımları - (3)...
 » Başlıca Eğitim Yaklaşımları - (2)...
 » Başlıca Eğitim Yaklaşımları - (1)...
 » Mesleki Eğitimin Yeri Ve Önemi...
 » Çocuklarda Gelişim Basamakları - (6...
 » Çocuklarda Gelişim Basamakları - (5...
 » Çocuklarda Gelişim Basamakları - (4...
 » Çocuklarda Gelişim Basamakları - (3...
 » Çocuklarda Gelişim Basamakları - (2...
 » Çocuklarda Gelişim Basamakları - (1...
 » Türkiye’de Öğretmen Yetiştirmenin T...
 » Türkiye’de Öğretmen Yetiştirmenin T...
 » Uluslararası İlişkiler Ve Ülkemizin...
 » Hopa'da Balıkçılık Ve Sorunlar...
 » Hopa'da Kültür Merkezi İstiyoruz...
 » Hopa'da Neler Oluyor?...
 » Tarih Öğretimi Üzerine Düşünceler...
 » Nazım Hikmet Ve Hopa Hapishanesi...
 » Geçmişten Günümüze Hopa’da Spor...
 » Lazlar Ve Altınpost Efsanesi...
 » Tarihi Doğru Anlamak...
 » Antik Çağda Lazlar...
 » Kazım'ı Anarken...
 » Yerel Yerleşke İsimleri Üzerine Eti...
 » Çayda Randevulu Sistem...
 » Çay İşçilerinin Grevi...
 » Sarp Kapısı’nın Açılmasının İnsanla...
 » Hopa'nın Müzik Bahçesinin Kır Çiçe...
 » Böyle Olur Bucağın Direkleri...
 » Doğu Karadenizde İlk Köylü Eylemi...
 » Çocukluğumda Bayramlar...