Mahkemeler Hes'leri Durduruyor

06/10/2010 17:01

Artvin'de Yusufeli Ve Macahel'deki Hes'lere De Durdurma Kararı Çıktı.

Haber: Hayati Akbaş

Yasalar ve kamuoyunun tepkisi hiçe sayılarak Türkiye'nin dört bir yanında yapılmak istenen hidroelektrik santraller mahkemeler tarafından birer birer durduruluyor.

Rize'nin Fındıklı ilçesinde bulunan Abu Çağlayan deresi ve Çayeli Senoz deresi üzerinde yapımı planlanan HES projelerine verilen emsal niteliğindeki yürütmeyi durdurma kararlarına peş peşe yenileri ekleniyor. Bu kararlarla, Türkiye'de yapımı planlanan 2 bine yakın HES projesinin büyük kısmının hukuk dışı olduğu anlaşılıyor. Şu ana kadar yirminin üzerinde regülatör ve HES projesi çeşitli aşamalarında durduruldu.

Son iki hafta içerisinde, üç HES inşaatı için daha yürütmeyi durdurma kararı alındı. Yürütmeyi durdurma kararı verilen HES inşaatları arasında, Muğla Köyceğiz'deki Yuvarlakçay HES, Artvin Yusufeli'ndeki Damla Regülâtörü ve HES ve Artvin Macahel'deki Düzenli HES projeleri yer alıyor.

İptal edilen her bir HES projesi, kamu kaynaklarının kaybına, doğal mirasın tahribatına ve HES yapılan bölgelerde pek çok toplumsal soruna neden oluyor.

Türkiye Su Meclisi Yürütme Kurulu üyesi Avukat Yakup Okumuşoğlu "Alınan kararlar, Türkiye'nin hidroelektrik enerji politikasının yanlışlığını ortaya koymuştur. Yürürlükteki politika, yasal ve sosyal dayanakları zayıf ve yerel halkların görüşlerini inkar eden bir düşüncenin meyvesidir. Bu politika, alelacele ve acemice hazırlandığı için tüm tarafları her gün yeni bir sorunla baş başa bırakmaktadır. Kamu kurumlarını ve halkı karşı karşıya getirerek sosyal parçalanmalara ve doğanın yok edilmesine neden olmaktadır. Bu nedenle, Türkiye'nin su politikasının ivedilikle değiştirilmesi gerekmektedir. Alınan mahkeme kararları, Çevre ve Orman Bakanlığı'nın dayattığı bu yanlış politikanın ne kadar yıkıcı olduğunun bir belgesi niteliğindedir. " açıklamasında bulundu.

Türkiye'nin dört bir yanındaki elli kadar sivil toplum kuruluşunun oluşturduğu Türkiye Su Meclisi, hükümetin yeni bir su yasası hazırlamasını ve emsal niteliğindeki mahkeme kararlarına bağlı olarak vadilerde yaşayan insanların katılımıyla bütüncül bir planlama yapmasını talep ediyor. Türkiye Su Meclisi, yerel halkların kabul ettiği planlamalar tamamlanana kadar tüm HES ve baraj projelerinin ivedilikle durdurulması gerektiğini savunuyor.

Üç HES'e iptal kararı

Rize İdare Mahkemesi, Rize ve Artvin'de yapımı planlanan üç hidroelektrik santralinden (HES) ikisi hakkında ''ÇED olumlu'', biri hakkında da ''ÇED gerekli değildir'' kararlarını iptal etti.

Derelerin Kardeşliği Platformu Dönem Sözcüsü Ömer Şan, Rize İdare Mahkemesinin Rize'nin Çayeli ilçesi Senoz Vadisi üzerinde yapımı planlanan 34, 8 megavat gücündeki Kayalar HES projesi için ''ÇED gerekli değildir'' kararı ile Fındıklı ilçesi Çağlayan Vadisi üzerinde yapımı planlanan 40 megavat kurulu gücündeki Paşalar HES ve Artvin'in Şavşat ilçesi Papart Vadisinde yapımı planlanan Cüneyt 1234 HES projelerindeki ''ÇED olumlu'' kararları için iptal kararı verdiğini belirtti.

54 sayfayı bulan üç ayrı gerekçeli iptal kararında, Çevre ve Orman Bakanlığı ile HES yapımcı firmalarının savunmalarında ÇED raporunun nihai proje izni olmadığı, ÇED sürecinde halkın katılımının sağlanarak bilgilendirildiği, aynı havzalarda başka HES projelerinin de bulunduğunun belirtildiğini ifade eden Şan, şöyle devam etti:

''Bilirkişi inceleme raporlarının da yer aldığı gerekçeli kararlarda, çevrecilerin yaptığı demokratik mücadelenin haklılığına vurgu yapılıyor. HES'lerin teknik özelliklerinin yanında elektrik üretiminde dışa bağımlılığın azaltılması, ulusal kalkınmanın sağlıklı bir şekilde sürdürülmesi ve bu durumun stratejik önemine değiniliyor.

Küresel ısınma, sera gazı ile karbondioksit emisyonlarının azaltılmasından Türkiye'nin de imzaladığı Kyoto Protokolüne gönderme yapılan kararlardaki bilirkişi raporlarında ise HES projeleri ile havzaların, dere ve su kaynaklarının sadece elektrik üretim alanı olarak şekillendirildiğine dikkat çekildi.

Rize İdare Mahkemesinin gerekçeli kararlarında ayrıca, HES projelerinin yapıldıkları alanlara kontrolsüz ve geri dönüşümü olmayan zararlar verdiği, bu durumun aynı zamanda insan yaşamı ile diğer projeleri olumsuz etkilediğine işaret ediliyor. ''

ÇEVRESEL ETKİ TESPİT EDİLMEMİŞ''-

İptal kararlarının her birinde Çevre ve Orman Bakanlığının görevlerini gerektiği şekilde yapmadığı, yasa ve yönetmeliklere uyulmadığına gönderme yapıldığını ifade eden Şan, açıklamasında şunları kaydetti: ''Mahkeme, kararında dere yatağındaki suyun sadece hidrolik potansiyel olarak görülemeyeceğine vurgu yapıyor. HES yapılması planlanan bütün vadi ve havzalarda havza planlamasına ihtiyaç olduğuna işaret edilen kararlarda, ÇED raporunda inşaat çalışmaları sırasındaki hafriyatlar gibi birçok konuda çelişkinin olduğu ve ulaşım yolları gibi birçok konunun da raporlarda yer almadığı anlatılıyor. Enerji nakil hatlarının HES projelerinden ayrı ele alındığı, ÇED sürecine dahil edilmediği, ancak HES'lerin çevresel etkilerinin birlikte değerlendirilmesi gerektiği bildiriliyor. ''

comments powered by Disqus

Hopam.com'un notu: Okuduğunuz haber sitemize 06.10.2010 tarihinde Hayati Akbaş tarafından girilmiştir. Her ne kadar yayın ilkelerimiz doğrultusunda belli bir süzgeçten geçirmiş olsak da haberin yazım kurallarına ve etik teamüllere uygunluğu, içeriğinin doğruluğu ve tarafsızlığı Hopam.com tarafından garanti edilmemektedir. Bununla birlikte, haber metni veya ilgili diğer materyalleri kısmen ya da tamamen kopyalanması, yayımlanması, uyarlanması, çevirisinin yapılması, değiştirilmesi ve başka yayın organlarında paylaşılması söz konusu muhabirin iznine tabidir.