Zengini K'oçi Do K'ulanimuşi

27/02/2005 10:26

Zengin Adam Ve Kızı

Orjinal Dildeki Metin



Z E N G İ N İ K`O Ç İ D O K`U L A N İ M U Ş İ
Ar didi teres oxorcamuşi do ari biç’i, majurani k’ulani jur beremuşik’ala naskidun dido zengini ar k’oçi kort’u. Ar ndğas oxorcak’ala uk’uitkves do biç’i bereti kezdes do xacobaşa igzales. K’ulanis nadubağut’uk’onai oç’k’omale kanuşkves do oxoristi nagünk’ilesşeni k’ulani limci ç’umani oxoris komolaxet’u.
Ar ndğas, em k’ulanişa toli nauğun em köyişi imami komoxtu do nek’nas konodgituşk’ule k’ulanis ducoxu do:


     -Nek’na kagomin3’k’i do kamapta! ya u3’uşi k’ulanik:


     -Variqven. Man, sin nagiçkin k’ulanepestei varvore. Vargom3’k’ip ya u3’u.
İmamik dido nenape u3’u do dido oxre3’utina nak’na vargvan3’k’apuşi manz’ageremuşi nart’u ar xçinis iri şei koxo3’onapuşk’ule:


     -Man am oxoris kamomoçkvina dido geç’areli mekçap ya u3’u.
Xçini xelebaten unk’ap’u do k’ulaniş oxorişa komextuşk’ule k’ulanis ducoxu do:


     -Mu iqven bere çkimi, gale kodopskidi nek’na kagomin3’k’i do oxorişa kamapta ya u3’u.
K’ulanik gale gamixosaru do xçini koz’iruşi guris naç’u do xçini oxorişa kamiqonu. Xçinik:


     -Sin dido k’ai k’ulani re. Sin akoni imamis komekçatna mu zop’on ya u3’uşi k’ulanik:


     -Var iqven. Man okimocu varminon. Oramuşi moxtaşi nana do babaçkimik namemomkskunstei domokimocapan yado k’abuli varquşi xçinik nek’na gon3’k’u do gale naçumert’u imami oxorişa kamoçkuşi k’ulanik:


     -Man aşo dulya mot moğodi dadi çkimi. Baba do cumaçkimi moxtanşi man saği vardomit`alepan. Man a3’i mup’a! Ya tkuşi imamik:


     -Mo gaşkurinet’as. Man sin yegzdip do ma3’k’inditi komogodumer yado imamik nena güktiru.
K’ulanik:


     -Eşo renşi xamamişa vidat do xura dovibonat ya u3’u do xamamişa igzalesşi k’ulanik “Man xura dogibona. ” yado imami kogu3ixunuşk’ule toli

     ’icis dido sap’oni dusu do imamis tolis koduluxtuşi tasi imamis tis gamundgu do eya kodolocinuşk’ule gama3xont’u do oxorimuşişa igzalu. Ok’uleti nek’na komuink’iluşk’ule oxoris komolant’k’obu.
Utole imami oxorimuşişa mextuşi k’ulaniş babas “K’ulani skanik iri milleti oxorişa amiqonops do p’at’i dulyape ikips. ” Yado kart’ali minduç’aru. K’oçikti kart’ali ik’itxuşi dişumu do beremuşis:


     -İdi do daskani doqvili, di3xironi fork’amuşiti man komomiği. Man oxorişa meptaşi eya mobz’irop’t’a ya u3u do eya oxorişa ka’konoktinu.
Bere oxorişa mextuşi nek’nas nok’ank’u do damuşis ducoxu:


     -Nek’na gomin3’k’i do kamapta. Man cumaskani vore ya u3’uşi k’ulanik:


     -M3’k’upis vargiçinop. Getanaşi, ç’umanişi moxti yado nena güktiru.
Berek bagenis namolobğun tipi do nçalapes koguşinciruşk’ule ar k’eleti muşeburot “Da çkimik man nek’na vargomin3’k’u. Belkiti babas m3udi nenape uç’ares. Murenna ç’umanişi koxovo3’onap. ” Yado simadei dotanu. K’ulanik nek’na gon3’k’u do cumamuşi z’iruşi:


     -Nana do baba so renan. Entepe mot varmoxtes ? yado k’itxuşi berek:


     -Entepeti mulunan. Vidat do komevargat ya u3’u.
Eşopeten oxori kogenk’iles do gzas kogedgites. Berek damuşi germaşk’ele mindiqonuşi guris naç’u do damuşiş yerine ar m3kvit’ura doqviluşk’ule damuşiş fork’as emuş di3xiri dusu. Ok’uleti fork’a kezdu, k’ulani germas kanaşku do muk mik’ilu. K’ulani germaş doloxe xvala kodoskiduşi dido aşkurinu do ğalik’ala nagedgin ar mtxomus kextu. Mundeşk’ule, ekoni beyişi bere askerepek’ala avişen oxorişa nit’esşi 3xenimuşi ğalis varmek’axtu. ” Am 3xenis mu omç’un!” yado 3xenis ç’epxe goç’k’vidutina 3xenik xolo k’uçxepe kodobaz’gu do varmek’axtuşi ğalis nadolodgin k’ulaniş lande koz’iru. Beyiş berek k’ulani ncaşen kagiqonu do oxorimuşişa mindiqonuşk’ule ar didi ç’andaten diçiles, dikimoces. Eşopeten 3’anape mik’ilu do 3um bere dvaqu. Kimolimuşi k’arta ndğas noğaşa it’u do moxtimuş oras mukti emus narget’u. Ar ndğas kimolis varnargu oxoris kodoxedu. Kimoli oxorişa moxtuşi:


     -Muren, mu gomç’un. Mot vavmemargi? Yado k’itxu. Oxorcak:


     -Muk’o 3’ana ren skanik’ala vore. Sum bereskaniş nana vore lakin andğaşakis ar faratina “Sin mi re? Nana

baskani so renan, mu ikipan?” yado varmk’itxi. Entepe saği renaniti varmiçkin. Sin mupei kimoli re. ” Ya u3’uşi k’oçik:


     -Mundesti ginonna vidat mara man dido dulya miğun do varmalen ya u3’uşk’ule zap’t’iyepe kiluk’atuşk’ule gzas kogödginu.
Gzas kogölumcesşi ar zenis çadirepe kododges kodincires. Mundeşk’ule zabiti komoxtu do k’ulanis:


     -Manti skanik’ala vinciraminon ya u3’uşi k’ulanik:


     -Eşo şei variqven. Tis mogomağe do çadiri skanişa igzali! Ya u3’u. Zabitik:


     -K’abuli varikipna berepeskani p’ilup ya u3’uşi k’ulanik:


     -Man skanik’ala varvincir. Berepeçkimi doqvilaşi kimoli çkimis mu u3’umer? Yado nena güktiruşi zabitik:


     -Man kimoliskanişen çkamu maşkurinen ya u3’u do berepe doqviluşk’ule xolo komoxtu do:


     -Berepeskani dop’ili. Çkimik’ala varincirna sinti k’qvilup ya u3’uşi k’ulanik:


     -Man gale gamaxtimoni vore. Koxomişkvi do moptaşi kelagancir. Çkimişeni imt’en yado guris mek’agilepsna mogaşkurinet’as. Man akolen so mamt’inenki. Ginonna şkas tok’i kogemigvi do emuten koxo3’onap yado zabiti kamoğerdinu.
Zabitik emus şkas ar ginz’e tok’i kogüdu do tokiş ar k’un3’uli muk kodikaçuşk’ule kanaşku. K’ulani mşkeepunas mişiluşk’ule şkas tok’i gi3’k’u do ar ncas konok’iru do imt’u. Muk’o oras k’ulani varmoxtuşi zabitik tok’i muizdu. Toki varmoxtuşi tok’is natxozu do nanok’irt’u ncaşa komextu. Ok’uleti idu do kodinciruşk’ule ç’umandele yiseles do kak’uniktes. Beyiş berek zabitis:


     -Mu qvi? Oxorca do berepe çkimi iqoniyi? Yado k’itxuşi zabitik:


     -Entepe germas kagondunes. Çkin varmaz’iresşi ok’onaviktit do komoptit ya u3’u do eya kamoğerdinu.
K`ulani germas guşiluşk’ule ar mç’k’eşi koz’iru. Mçkeşis:


     -Ar mçxuri komomçi do muk’o geç’areli ginonna komekça ya u3’u. Mç’k’eşik mçxuri komeçuşi eya kanok’vatapuşk’ule 3i3i kagamotiyapu do kagoktuşk’ule tis komuitu. Eşopeten gzas gedgitu do babamuşiş oxorişa komextu. Babamuşik:


     -Sin mi re. Ak mu gorup? Yado k’itxuşi K’ulanik:


     -Man “Tik’ep’a” mi3’umelan. Man umiteli do umuteli vore. Manti skanik’ala kovort’a do xvala korbaş z’ğalaşa ğorğocepe dogicvinup ya u3’uşi babamuşikti eya navariçinuşeni k’abuli doqu. Eşopeten k’ulani nana do do babamuşik’ala oxori mutepeşis kodoxedu.
Em orapes beyiş bere nart’u kimoli muşik babamuşis:


     -Baba, man oxorca do berepeçkimiş ogoruşa vulu ya u3’u do zabiti kilik’atuşk’ule gzas kogedgitu. İri svape koguiluşk’ule ar ndğas kogölumcuşi xaciş oxorişa komextu do emus musafiri dvaqu. Ga’ri oç’k’omesşik’ule imamiti komoxtu do entepes kiluxedu. K’ulanik entepeşi irixolo diçinutina çkar nena varişiğu. Ok’uleti idu do entepes k’ave dugibu. Xacik k’ave şupt’uşi:


     -Aşo nostonei k’ave k’ulani çkimikti mixvenupt’u k’arta ga’ris gevoşupt’i ya tkuşi beyiş berek:


     -Eya a3’i soren yado k’itxu. Xacik:


     -Emus ar xilafi dulya axvenuşi çkinti eya dopağit ya u3’u. Beyiş berek:


     -E xaci, aya dido didi meseli ren. Aşo ç’vinas muç’oşi megaxondinu ya u3’uşi k’ulanik:

     -Ar meseli manti gi3’vat do namu daha oç’vinaponi renşi k’arari eşo meçit ya u3’uşk’ule tis namuxtu iri şeepe tito-tito entepes dusvaru do:


     -Em k’ulanişeni m3udi nenape xacis nanuç’aru imami ak naelagixen imami ren. Berepe naqvilu zabititi k’ap’ulas namok’agidgin am k’oçi ren ya u3’u do mçxuriş 3i3i tis kamui3’k’u.
Beyiş bere do xaci k’aixeşa kaguişaşesşi imami do zabitikti omt’inuş gza gorupt’es mara beyiş berek entepes:


     -Soti vargamt’inenan. Ginonanna ceza tkvaniş k’arari tkvan meçit. Jueneç 3xeni ginonani varna k’ilici? Ya u3’uşi entepek:


     -3xeni minonan yado nena güktires.
Edo mutu var. 3xenepe komuqones do entepe k’udelepes konuk’iresşik’ule goç’k’vides 3xenes do dostikes, kodobğes.

Türkçe Metin



ZENGİN ADAM VE KIZI
 Büyük bir ülkede karısı ve biri erkek, diğeri kız olan iki çocuğu ile beraber yaşayan çok zengin bir adam vardı. Bir gün karısı ile anlaşıp, büyük çocuklarını da yanlarına alarak hacca gittiler. Kıza da yeteri kadar yiyecek bıraktılar ve evi üzerine kilitledikleri için o sabahtan akşama kadar evde kapalı durumda oturuyordu.
Bir gün, o kıza göz koyan o köyün imamı eve gelip kapıya dayandıktan sonra kızı çağırarak;


     -Kapıyı aç da içeri gireyim deyince kız;


     -Olmaz, ben senin bildiğin kızlardan değilim diyerek kapıyı açmadı.
İmam çok dil döküp yalvardığı halde kapıyı yine de açtıramayınca, komşusu olan bir nineye her şeyi anlattıktan sonra;


     -Sen beni o eve sokabilirsen, sana çok para veririm dedi.
Nine sevinçle koşarak kızın evine gittikten sonra kızı çağırdı ve;


     -Ne olur çocuğum, dışarıda kaldım. Kapıyı aç da eve gireyim dedi.
Kız dışarıya bakınca nineyi gördü ve acıdığı için onu eve alıverdi. Nine;


     -Sen çok iyi bir kızsın. Senin buranın imamına versek ne dersin? Deyince kız;


     -Olmaz, ben evlenmek istemiyorum. Zamanı gelince ana- babam uygun bir şekilde beni evlendirirler diye kabul etmeyince nine kapıyı açtı ve dışarıda beklemekte olan imamı eve alıverince kız;


     -Bana neden böyle bir iş yaptın nineciğim. Babam ve kardeşim geldiklerinde beni sağ bırakmazlar. Ben şimdi ne yapayım deyince imam;


     -Korkma, ben seni alırım ve yüzük de takarım diye cevap verdi. Kız;


     -Öyle ise hamama gidip yıkanalım deyip hamama gittiklerinde kız;


     -Dur, ben seni yıkayayım diyerek imamı önüne oturttuktan sonra yüzüne gözüne sabun sürdü. Sabun imamın gözüne girince hamam tasını imamın kafasına indirip onu yere yıktıktan sonra dışarıya fırlayıp evine kaçtı. Sonra da kapıları kilitleyip evde saklandı
. Gözü görmeyen imam evine dönünce kızın babasına, “senin kızın milleti evine alıp biçimsiz işler yapıyor. ” Diye mektup yazdı. Adam ise mektubu okuduktan sonra çok kızdı ve oğluna;


     -Git de kızkardeşini öldür. Kanlı elbisesini de bana getir. Ben eve gidince onu görmek istemiyorum diyerek oğlunu geri çevirdi.
Çocuk eve gelince kapıyı tıklayıp kızkardeşine seslendi;


     -Kapıyı aç da gireyim, ben senin kardeşinim deyince kız;


     -Karanlıkta seni tanıyamam. Gün ağarınca, sabahleyin gel diye cevap verdi.
Çocuk samanlıkta samanların uzandıktan sonra bir yandan da, “Kızkardeşim bana kapıyı açmadı. Belki de babama yalan sözler yazdılar. Her neyse sabahtan öğrenirim. ” Diye düşünerek sabahladı. Sabahleyin kız kapıyı açıp kardeşini görünce;


     -Annem ve babam neredeler onlar neden gelmediler? Diye merakla sordu. Çocuk;


     -Onlar da geliyorlar. Gidip karşılayalım dedi.
Öylece evi kilitleyip yola koyuldular. Çocuk, kızkardeşin ormana soktuktan sonra ona acıyıp bir tavşan vurdu ve onun kanını kardeşinin entarisine sürdü. Sonra da elbiseyi yanına alıp kızı ormanda terk etti ve kendisi geçip gitti.
Kız ormanda yalnız kalınca çok korktu ve dere kenarındaki bir kızılağaca çıktı. Neden sonra oradaki beyin oğlu askerlerle beraber avdan eve dönerlerken atı dereden geçmemek istedi. Ne kadar kamçıladıysa da at yine inat etti ve suyu geçmedi. Beyin oğlu, o zaman dereye akseden kızın gölgesini gördü. Beyin oğlu kızı ağaçtan indirip eve götürdükten sonra büyük bir düğün yapıp evlendiler. Öylece yıllar geçti. Üç çocukları oldu. Kocası her gün çarşıya gidiyordu, kendisi de dönüşte onu karşılıyordu. Bir gün kocasını karşılamayıp evde oturuverdi. Kocası eve gelince;


     -Ne var, neyin var. Neden beni karşılamadın? Diye sordu. Kadın;


     -Kaç senedir seninle beraberim. Üç çocuğunun da anasıyım ama bugüne kadar bir kere bile olsun, “Anne baban neredeler, ne yapıyorlar?” diye sormadın. Onların sağ olup olmadıklarını bile bilmiyorum. Sen ne biçim erkeksin? Deyince adam;


     -Ne zaman istersen gidelim ama benim çok işim olduğu için gidemem dedikten sonra yanına bir subay verip onları yolcu etti.
Yolda hava kararınca bir düzlükte çadırları kurdular. Bir müddet sonra subay gelip kıza;
Ben de seninle yatacağım deyince kız;


     -Öyle şey olmaz. Başıma dert olma, çadırına dön dedi. Subay;


     -Kabul etmezsen çocuklarını vururum deyince kız;


     -Ben seninle yatmam. Çocuklarımı vurursan kocama ne diyeceksin? Dedi. Subay;


     -Ben senin kocandan mı korkacağım dedi ve çocukları vurduktan sonra yine geldi ve;


     -Çocuklarını öldürdüm. Benimle yatmazsan seni de öldüreceğim deyince kız;


     -Benim dışarı çıkmam lazım. Şimdi bırak da dönünce seninle yatarım. Benim için kaçar diye korkma. Ben buradan nereye gidebilirim ki: İstersen belime bir ip bağla da onunla beni kontrol edebilirsin diyerek subayı kandırdı.
Subay onun beline uzun bir ip bağladı ve ipin bir ucunu tuttuktan sonra onu bıraktı. Kız fundalıklara daldıktan sonra belindeki ipi bir ağaca bağladı ve kaçıp gitti. Bir müddet sonra kız dönmeyince subay ipi çekti. İpin ucu gelmeyince onu takip ederek bağlı olduğu ağaca kadar gitti. Sonra da dönüp çadırına girdi. Sabahleyin kalkıp geri döndüler. Beyin oğlu;

     -Ne yaptın? Karımla çocuklarımı götürdün mü? Diye sorunca subay;


     -Onlar ormanda kayboldular. Biz onları bulamayınca dönüp geri geldik diyerek onu kandırdı. Kız ormana daldıktan sonra bir çobana rastladı. Çobana;
Bana bir koyun ver de sana istediğin kadar para vereyim dedi. Çoban koyunu verince onu kestirdi memesini sıyırttıktan sonra onu ters çevirip başına geçirdi. Öylece yola koyuldu ve babasının evine vardı. Babası;


     -Sen kimsin, burada ne arıyorsun? Deyince kız;


     -Bana “Keloğlan” diyorlar. Benim kimsem de yok bir şeyim de yok. Ben de yanında kalayım da sadece karın tokluğuna kazlarını otlatırım deyince babası da onu tanıyamadığı için kabul etti. Öylelikle kız, anne babasının yanında kalmaya başladı.
O sıralarda beyin oğlu olan kocası babasına;


     -Baba, ben eşimi ve çocuklarımı aramaya gidiyorum dedi ve subayla beraber yola koyuldu. Her tarafı dolaştıktan sonra bir gün hava kararınca hacının evine vardı ve onun misafiri oldu. Yemeklerini yedikten sonra imam da gelip yanlarına oturdu. Kız onların hepsini de tanıdı ama ses çıkarmadı. Sonra da gidip onlara kahve pişirdi. Hacı kahveyi içerken;


     -Böyle lezzetli kahveyi kızım yapardı. Her yemekten sonra içerdim deyince beyin oğlu;


     -O şimdi nerede? Diye sordu. Hacı;


      -O, yanlış bir iş yapabilince biz onu temizledik dedi. Beyin oğlu;


     -Ey hacı bu çok büyük bir olay. Böyle bir acıya nasıl dayanabildin deyince kız;


     -Bir olay da ben size anlatayım da hangisinin daha acıklı olduğuna siz karar verin dedikten sonra başından geçen her şeyi onlara teker teker anlattı ve;


     -O kız için yalan sözleri hacıya yazan imam, şu yanında oturan imamdır. Çocuklarını öldüren subay da şu arkanda duran adamdır dedi ve başındaki koyunun memesini çıkarıp attı.
Beyin oğlu ve hacı iyice şaşırınca, imamla subay kaçacak yol aramaya başladılar, ama beyin oğlu onlara;


     -Bir yere kaçamazsınız. İsterseniz cezanız için siz karar verin. Kırk katır mı istersiniz, kırk satır mı?
Deyince onlar;


     -Katır istiyoruz diye cevap verdiler.
Sonra bir şey yok…Katırları getirdiler ve onları kuyruklarına bağladıktan sonra bastılar kamçıları ve onları parçaladılar.

En Çok Okunan Masal Kültür Sanat Yazıları
 » Tembeli Memet'i...
 » Lazi Do Şeytani...
 » Patişağiş K'ulani...
 » Patişaği Do Veziri Muşi...
 » Dadi İdu Konik’idu,......
 » Nanaşantişi D O P`roğoni...
 » Zengini K'oçi Do K'ulanimuşi...
 » Divepeşi Mp'ilapu...
 » 3'ip'ili...
 » Şeytani Do Oxorca...

En Çok Yorumlanan Masal Kültür Sanat Yazıları