Çay Kur Çay Bahçelerinin Yenilenmesini Projelendirdi

03/09/2009 11:29

Çay Kur Tarafından Hazırlanan Ve 60 Yaşını Dolduran Çaylıklardan Başlanarak, Çay Bahçelerinin Yenilenmesini Hedeflediği Kaydedilen Proje Hayata Geçiriliyor.

Haber: Hayati Akbaş

AKP Rize Milletvekili ve Ulusal Çay Konseyi (UÇK) Başkanı Ali Bayramoğlu'nun bir süre önce, Sri Lanka gezisi ile ilgili olarak, Rize Ticaret Borsası tarafından düzenlenen değerlendirme toplantısında açıkladığı ve kamuoyunda çayı kökünden halletme projesi' olarak adlandırılan proje için düğmeye basıldığı kaydedildi.

Projeye ilişkin bir açıklama yapan Çaykur Genel Müdürü Ekrem Yüce, 60 yaşını dolduran, kaliteli ürün verme vasfını yitirmiş çaylık alanlardan başlamak üzere çaylıkları yenileyerek verimli çay elde etmeyi planladıklarını söyledi.

Yüce, Doğu Karadeniz'in en önemli ürünlerinden olan çayda, çaylıkların ekonomik ömrünün ortalama 60 yıl olduğunu, ancak bunun iklime ve bölgeye göre değiştiğini belirtti.

Yörede yoğun olarak 1940'lı yıllarda çay dikimi yapıldığını, 1960 yılında Çay Kanunu'nun çıkmasının ardından çaylık alanların genişlemeye başladığını anlatan Yüce, "Türkiye'de çayın ortalama ömrü 60 yılı geçiyor. Biz çaylık alanları daha verimli hale getirmek, verilen hizmetin karşılığını daha nitelikli alabilmek, kaliteyi artırabilmek amacıyla çaylıkları rehabilitasyon çalışması başlattık. Henüz 40 yaşında ve daha genç olan çaylık alanlar da var. Ama biz 60 yaşını dolduran, kaliteli ürün verme vasfını yitirmiş çaylık alanlardan başlamak üzere çaylıkları yenileyerek verimli çay elde etmeyi planlıyoruz" dedi.

Çaylık alanları yenilerken çay bitkisini asil ırka dönüştürmeyi de amaçladıklarını vurgulayan Yüce, "Bu kapsamda başlattığımız 3 yıllık projemizin çalışmaları devam ediyor. Bu çalışmaları kurumumuzun araştırma enstitüsünde yapıyoruz. Şu anda çalışmamızın yarısına geldik. Hedefimiz bir buçuk yıl sonra yetiştirdiğimiz fidanları, 60 yılını doldurduğu için sökülen çaylık alanlara dikmek" diye konuştu.

Yüce, şu anda çaylıkların tamamına yakınının tohumdan üretildiğini, bunun asil bir ırk olmadığını dile getirerek, şunları söyledi: "Bu nedenle çaylıkları asil ırka dönüştürmek istiyoruz. Bunun için enstitümüzde ve diğer deneme çiftliklerimizde bölge iklim şartlarına uyum sağlayan kalitesi, verimi yüksek 7 tip seleksiyon seçtik. Bunlardan çelikler alıp köklendiriyoruz. Köklendirdikten sonra tüplerde fidan oluşmasını bekliyoruz. Şu anda deneme bahçelerinde ekim yaptık. İleriki yıllarda da müstahsilimize dağıtacağız. "

Yüce, çaylık alanları yenileme çalışmaları kapsamında yeni oluşturulacak çaylıkların makineli hasada uygun olmasına da özen göstereceklerini kaydederek, şöyle dedi: "Çay, ilk yıllarda elle toplanırdı. Sonra çay makası ile toplanmaya başlandı. Artık çay makası ile hasat etme de bitiyor, makineli tarım dönemi başlıyor. Özellikle Japonya'da makineli çay tarımı yapılıyor. Biz de makineli tarıma uygun tabla oluşturma şekillerini öngörmeye çalışıyoruz. Bölgemizdeki arazilerin engebeli olması nedeniyle her yerde makineli hasat mümkün değil, ama makineli hasat yapılabilecek arazilerde, makineli hasat yapılabilir şekilde çalışma yapacağız. Tespitlerime göre bölgemizdeki çaylıkların yüzde 40'ı makineli hasada uygun. "

Genel müdür Yüce, 3 yıllık çalışmaları sonucunda yapılacak çaylık yenileme çalışmaları için kati projelerin oluşturacağını, bu süre sonunda da kesin maliyetin ortaya çıkacağını dile getirerek, "Sökülüp yeni fidan dikilen çaylıklardan tekrar verimli ürün alınmaya başlanmasının 4-5 yılı bulacak. Bunun tazmin edilmesi gerekiyor. Ancak bu çok büyük meblağ tutuyor. Bu nedenle çaylık yenileme çalışmalarının tamamlanması için 20 veya 25 yıl gibi bir süre öngörülebilir. Böylece çaylıkların yenilenmesi projesinin maliyeti uzun zamana yayılabilir" dedi.

Öte yandan, çalışmaları başlatılacağı açıklanan söz konusu projeye tepki gösteren yaş çay üreticileri, projenin üreticiyi olduğundan daha çok mağdur edeceği, proje ile bölgedeki çay üreticilerinin göçe zorlanacağını ileri sürüyorlar.

Doğu Karadeniz Bölgesinde Rize başta olmak üzere Artvin, Trabzon, Giresun ve çok az bir miktar da Ordu'da olmak üzere 766 bin dekar alanda 204 bin üretici çay tarımıyla uğraşıyor. Yaklaşık 1 milyon insanın geçim kaynağı olan çay tarımı ile Türkiye'de yılda ortalama 1 milyon 100 bin ton ile 1 milyon 200 bin ton arasında yaş çay üretilerek, bundan da 200-220 bin ton civarında kuru çay elde ediliyor.

comments powered by Disqus

Hopam.com'un notu: Okuduğunuz haber sitemize 03.09.2009 tarihinde Hayati Akbaş tarafından girilmiştir. Her ne kadar yayın ilkelerimiz doğrultusunda belli bir süzgeçten geçirmiş olsak da haberin yazım kurallarına ve etik teamüllere uygunluğu, içeriğinin doğruluğu ve tarafsızlığı Hopam.com tarafından garanti edilmemektedir. Bununla birlikte, haber metni veya ilgili diğer materyalleri kısmen ya da tamamen kopyalanması, yayımlanması, uyarlanması, çevirisinin yapılması, değiştirilmesi ve başka yayın organlarında paylaşılması söz konusu muhabirin iznine tabidir.