Artvin’in Kuş Atlası Çıkarılacak

20/07/2013 08:39

Haber: Tolga Gül

Bitki örtüsü zenginliği ile tanınan Artvin, aynı zamanda sahip olduğu kuş türleri ile de Türkiye’nin ender illeri arasında yer alıyor. Kafkas sıcak noktası içerisinde bulunan Artvin, kuşlar ve memeliler başta olmak üzere sürüngenler, tatlı su balıkları ve iki yaşamlılar dikkate alındığında biyo-çeşitlilik açısından çok zengin bir konuma sahip. İşte bu konumun bir haritasını çıkarmak için Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi “Artvin’in Kuş Atlasının Oluşturulması Projesi kapsamında Orman Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Bülent Sağlam’ın yürütücülüğünde ilimizin kuş atlası çıkarılacak. Konuyla ilgili olarak Artvin Çoruh Üniversitesi tarafından çıkartılan Artvin Kampus Dergisinde ve internet sitesinde geniş bir açıklama yapılarak konuyla ilgili tanıtım gerçekleştirildi. Yapılan açıklamada; “ Artvin’deki kuş türlerini incelemek, kuş popülasyonu hakkında genel bir tablo ortaya koymak amacıyla “Artvin’in Kuş Atlasının Oluşturulması Projesi” uygulamaya konuldu. Orman Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Bülent Sağlam’ın yürütücülüğünü yaptığı projede Yrd. Doç. Dr. Mehmet Yavuz, Arş. Gör. Yasin Uçarlı ve Arş. Gör. Ahmet Mıhlı araştırmacı olarak

yer alıyor. Proje ekibi tarafından yapılan açıklamada Artvin’in Kuş Atlasının Oluşturulması Projesi hakkında şu bilgilere yer verildi: Artvin ili küresel ölçekte Kafkas sıcak noktası içerisinde yer alan bölgede olup kuşlar ve memeliler başta olmak üzere sürüngenler, tatlı su balıkları ve iki yaşamlılar dikkate alındığında biyo-çeşitlilik açısından çok zengin bir konuma sahiptir. Bu biyo-çeşitliliğin en önemli unsurlarından biri olan kuşların popülasyon büyüklüklerinin her sene belirlenmesi son derece önemlidir.

Projenin temel amacı, Artvin Yöresi Kuş türlerinin ve popülasyon durumlarının tespit edilmesidir. Bunun yanında örnek alan habitatlarının, kuşları tehdit eden unsurların ve bunlara yönelik çeşitli önerilerin de geliştirilmesi hedeflenmektedir. Tespiti yapılan kuşların ulusal (Çevre ve Orman Bakanlığı, Merkez Av Komisyonu Kararı gibi) ve uluslararası düzeyde (IUCN, CITES, BERN gibi) koruma yapıları ortaya konulacaktır.

Kuşların sahada üreme durumlarının tespit edilmesi ve kuşlar için yaşam alanlarının belirlenmesi planlanmaktadır. Uluslararası literatür dikkate alındığında kuşlarla ilgili envanter çalışmalarının süreklilik arz edebilmesi ve her kuş türüne ait popülasyon durumlarının belirlenebilmesi için çalışmaların en az 5 yılda bir tekrar edilmesi gerekmektedir. Bu proje ile bu çalışmaların ilk aşamasının yapılması amaçlanmaktadır. Ayrıca, Çoruh Vadisi Göç Yolu’nu kullanan göçmen kuşların araştırma alanındaki aktiviteleri ve alanı hangi amaçla kullandıkları saptanacaktır. Araştırma alanında özellikle baraj inşaatları nedeniyle oluşan baraj gölleri gibi sulak alanların bölgedeki kuş türleri ve popülâsyonlarında herhangi bir değişikliğe neden olup olmadığının ortaya konulması da hedeflenmektedir. Araştırma alanı olarak belirlenen Artvin ili, Çoruh Nehri ve kolları tarafından farklı vadilere ayrılmış Kuzeydoğu Anadolu bölgesi üzerinde yer alan ve biyolojik çeşitlilik bakımından çok zengin bir ilimizdir. Ayrıca yırtıcı kuşların göç yolu, Çoruh Vadisi ve Doğu Karadeniz Dağları Önemli Kuş Alanı (ÖKA) gibi özellikli alanlar üzerinde yer alan Artvin ilinin kuşlarının tespit edilmesi biyolojik çeşitliliğimizle ilgili yapılmış sınırlı sayıdaki araştırmalara önemli bir katkı sağlayacaktır. Bu çalışma ile proje alanında yapılacak olan arazi gözlemleriyle hem türler hem de popülasyon büyüklükleri bulgulanacaktır. Bu gözlemlerde özellikle sahada üreyen türlerin ve üreme alanlarının tespiti yapılacaktır. Üreme alanlarının tespiti yapılarak kuş popülasyonlarının devamlılığı açısından bu alanların korunmasına yönelik alınması gereken tedbirler ortaya konulacaktır.

Biyolojik çeşitliliğin önemi her geçen gün artmakta, bu konudaki duyarlılık hemen her kesim tarafından dile getirilmekte ve çok çeşitli ortamlarda ifade edilmektedir. Ancak ülkemizde biyolojik çeşitlilikle ilgili yapılan çalışmalar maalesef yeterli düzeye ulaşmamıştır. Bu çalışma ile Artvin yöresinde kuş türlerinin ve popülasyon büyüklüklerinin tespit edilmesi ile bölgenin kuş çeşitliliği açısından da önemi ortaya konulmuş olacaktır. Ülkemizde kuş popülâsyonlarının belirlenmesine yönelik yapılmış az sayıda bilimsel çalışma bulunmaktadır. Mevcut çalışmalarda genelde var-yok analizi ile türlerin bir yörede bulunup bulunmadığı noktasına ağırlık verilmiştir. Oysa bu çalışmada yapılması planlanan gözlem ve sayım çalışmaları ile araştırma alanındaki kuşların popülasyon büyüklükleri ve yoğunlukları, üreme potansiyelleri, öncelikli yaşam alanları, gözlem noktası alan kullanımları ve varsa tehdit unsurları ayrı ayrı ortaya konulmuş olacaktır. Bu bağlamda planlanan bu çalışma, uluslararası alanda yapılmakta olan çalışmalar düzeyinde bir özgünlüğe sahiptir. Proje ile kuş türleri ve popülâsyonları ortaya konularak Artvin yöresindeki biyo-çeşitliliğin tanıtılmasına ve konu ile ilgili farkındalık oluşturulmasına da katkı yapılacaktır.

Bu çalışmayla kuşların en aktif oldukları üreme sezonu olan Nisan-Mayıs ayları ile yavru uçma sezonu olan Haziran sonu ve Temmuz başlarında popülasyon sayımları yapılması planlanmaktadır. Bu sayımlar sabahın erken saatlerinde günlük gözlemler şeklinde yapılacaktır. Dünyada kuş araştırmaları ile ilgili olarak yapılan çalışmaların yaklaşık %95’i nokta sayımı, hat boyu sayımı ve diğer indisler gibi yöntemlere dayanmaktadır.

Bu çalışmada kuşların araştırılması ve sayımı için “Noktada Sayım” tekniği ağırlıklı olarak kullanılacaktır. Bunun yanında arazi şartlarına bağlı olarak diğer gözlem metotlarından da faydalanılacaktır. Gözlemlerde dürbün, teleskop, video kamera, fotoğraf makinesi, süper telefoto lens (300-800mm), telefoto lens (50-500mm) ve GPS (Küresel Konum Belirleme Aleti) gibi teknik malzemelerden yararlanılacaktır. Arazi gözlemlerinin yanı sıra yapılan çalışmaların etkinliğinin artırılması ve katılımcı yaklaşımın sağlanabilmesi amacı ile doğa koruma ve milli park yetkilileri, orman işletmesi yetkilileri, av kulüpleri, orman muhafaza memurları, köylüler, çobanlar ve yerel avcılarla kuşlar, kuş habitatları ve tehditleri hakkında ayrıntılı görüşmeler yapılacaktır.

Bu çalışma sonunda gözlem noktalarının vejetasyon yapısı, habitat tipleri ve arazi kullanım haritaları sayısal olarak hazırlanacaktır. Elde edilen gözlem sonuçları sayısal haritalara işlenerek kuşların bölgedeki popülasyon yoğunlukları ve habitat kullanımları ortaya konulacaktır. Bunun yanında türleri tehdit eden unsurlar da tespit edilecektir. ”ifadelerine yer verildi.

İlimizdeki yöresel kuşların nerede yaşadıkları, göç yolları, dışarıdan ilimize gelen kuş türlerine kadar birçok önemli konuda bilgi verecek olan bu çalışmanın gelecek yıllardaki birçok önemli bilimsel araştırmaya da öncü olması bekleniyor.

comments powered by Disqus

Hopam.com'un notu: Okuduğunuz haber sitemize 20.07.2013 tarihinde Tolga Gül tarafından girilmiştir. Her ne kadar yayın ilkelerimiz doğrultusunda belli bir süzgeçten geçirmiş olsak da haberin yazım kurallarına ve etik teamüllere uygunluğu, içeriğinin doğruluğu ve tarafsızlığı Hopam.com tarafından garanti edilmemektedir. Bununla birlikte, haber metni veya ilgili diğer materyalleri kısmen ya da tamamen kopyalanması, yayımlanması, uyarlanması, çevirisinin yapılması, değiştirilmesi ve başka yayın organlarında paylaşılması söz konusu muhabirin iznine tabidir.