Hayvan Yetiştiricileri Burusella Hakkında Uyarıldı

29/03/2013 08:47

Artvin Gıda Tarım Ve Hayvancılık İl Müdürlüğü Resmi İnternet Sitesinde Burusella Hastalığı Hakkında Bilgi Verdi.

Haber: Hayati Akbaş

Artvin Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü son günlerde ortaya çıkan Burusella hastalığı hakkında vatandaşları uyardı. Hastalık hakkında bilgiler verdi.

Artvin Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü tarafından yapılan açıklamada; “Brusella hastalığı birçok ülkede olduğu gibi ülkemizde de görülen ihbarı mecburi enfeksiyöz hayvan hastalığıdır. Gıda güvenliğini, hayvan sağlığını ve dolayısıyla insan sağlığını tehdit etmesi nedeniyle büyük öneme sahiptir. Mücadele edilmesi gereken hastalıkların başında ve ilk sıralarında yer almaktadır.

Dünya üzerinde, birçok Avrupa ülkesinde görülmekle birlikte, özellikle Akdeniz ülkelerinden (Portekiz, İspanya, Malta, Güney Fransa, İtalya, Yunanistan, Türkiye, Kuzey Afrika) Güney ve Orta Amerika, Doğu Avrupa, Asya, Afrika ve Karaipler gibi ülkelerde de sık olarak görülmektedir. Ülkemizde de, özellikle İç Anadolu, Doğu ve Güneydoğu Anadolu illerinde yoğunlaşmaktadır.

Hastalık, hayvanlarda yavru atma, süt veriminde azalma, damızlık değerinin kaybolması ve kısırlığa neden olur.

Hayvanlardan insanlara geçen bu hastalığa halk arasında, Malta humması, Yavru Atma, Dalgalı Humma, Bang Hastalığı, Akdeniz Humması ve Peynir Hastalığı da denilmektedir.

Hastalık Etkenleri Nelerdir Kaç Çeşidi Vardır?

Brusella hastalığı, Brusella mikroorganizmaları tarafından meydana getirilir. Bilinen 5 tipi bulunmaktadır. Bunlardan B. Melitensis, B. Abort ve B. Suis hayvan sağlığı ve halk sağlığı açısından önem arz etmektedir.

1-B. Melitensis: koyun ve keçilerde hastalık yapar. Sığır, köpek, koç ve insanlara da bulaşır.

2-B. Abort: Sığırlarda hastalık yapar. Manda, deve, geyik, at, koyun, köpek, domuz ve insanlara da bulaşır.

3- B. Suis: Domuzlarda hastalık yapar. Sığır, manda, ren geyikleri ve insana da bulaşır.

4- B. Canis: Köpek, kurt, çakalda görülür. Çok fazla olmamakla birlikte insanlara da bulaştığı söylenmektedir.

5- B. Ovis: Koçlarda enfeksiyon oluşturur. İnsan ve diğer hayvanlara bulaşmaz.

Brusella Hastalığının Hayvanlardaki Seyri ve Belirtileri Nelerdir?

Klinik olarak tipik ve çok fazla bir belirtiye rastlanmamakla birlikte, gebe hayvanlarda yavru atma (sığır 5-7 koyun-keçide 3-5. Aylarda), verim kaybı, süt kaybı, kısırlık, döl tutmama, yavru zarlarının atılamaması, rahimde iltihaplanma, eklemlerde şişkinlik ve erkek hayvanların testislerinde iltihaplanma görülür.

Bazen de enfekte hayvanlar 1. atıktan sonra yavru atmazlar. Yalnız doğan buzağılar zayıf ve cılız olur, nadiren doğumu takiben ölürler.

Enfekte anadan doğan buzağılar enfeksiyonu gizli olarak taşıyabilirler ve ilk gebeliklerine kadar her hangi bir belirti de göstermeyebilirler. Ancak sürü içerisinde enfeksiyon kaynağı olarak rol oynarlar. Serolojik testlerde de negatif sonuç veren bu enfekte anneden doğan buzağılar damızlık da kullanılmamalıdır.

Koyunlarda ise atık şekillendikten 6 ay sonra bazen kendiliğinden hastalığa karşı bağışıklık oluşmaktadır. Ancak bu her zaman ve her koyun için geçerli değildir. Yüzde 20 oranında hastalık etkenini taşıyanlar olabilmekte ve tekrar yavru atabilmektedirler. Yine sığırlarda olduğu gibi hasta anneden doğan kuzu ve oğlaklarda sürü içerisinde gizli enfeksiyon kaynağıdır. Damızlık da kullanılmamalıdır.

Hastalık Hayvandan Hayvana Nasıl Bulaşır?

Hastalık hayvandan hayvana, hasta hayvanlarla doğrudan temasla, yalanma, idrarı, dışkıyı koklama veya ağzını vurma, yalanma, birbirlerini koklama, süt emme, atık yavru ve zarları ya da vaginal akıntıları koklama ve temas, ağız, deri ve göze temas, çiftleşme ve hatalı sağım veya hasta hayvanların kontamine ettiği alet malzeme veya yiyecek ve içecekler ile temasla bulaşır.

Hastalık İnsanlara Nasıl Bulaşır?

1-Hasta hayvanların, salya, idrarı, dışkısı, atık yavruları ve zarları ya da vaginal akıntıları ile doğudan temas, hatalı sağım veya hasta hayvanların kontamine ettiği alet malzeme, yiyecek ve içecekler ile doğrudan temasla,

2-Pastörize edilmemiş (iyi kaynatılmamış) süt ve süt ürünleri (süt, peynir, tereyağı v. s)

3-İyi pişirilmemiş et ve et ürünleri ile (salam, sosis, sucuk, kıyma, et v. s)

4-Nadiren solunum yolu ile bulaşma da görülmektedir.

Hastalığın İnsanlardaki Belirtileri:

Hastalık mikrobunun kuluçka süresi 2-3 hafta kadardır. Bu bazen birkaç aya kadar da çıkabilmektedir. İnsanlarda terleme, yorgunluk, eklem ağrıları, ateş, iştahsızlık, baş ağrısı, sırt ağrısı, depresyon, erkeklerde testislerde şişme, hamile kadınlarda düşük, titreme ve kilo kaybı gibi çeşitli rahatsızlıklar baş göstermeye başlar. Tedavi edilmediği takdirde ölümle sonuçlanmakta olup, en yakın Sağlık Kuruluşuna müracaat edilmelidir.

Zira hastalık hayvanlardan geçmesi nedeniyle, hayvanlarda varsa, hayvanlarla yakın temas eden insanlarda da, Bruselladan şüphe edilmelidir. Çünkü insanlarda görülen hastalık hayvanlarda görülen hastalıkla paralellik arz etmektedir.

En Çok Kimlerde Görülür?

Hastalık daha çok, hedef kitle veya risk grubu dediğimiz, çobanlar, hayvan bakıcıları, hayvan sahipleri, veteriner hekimler, veteriner sağlık teknisyenleri, laboratuar çalışanları, et ve et ürünü işleme tesislerinde ve kesimhanelerde çalışan insanlarda daha çok görülmektedir

Nasıl Teşhis Edilir?

Hastalık klinik olarak teşhis edilemez. Kesin teşhis laboratuar muayeneleri ile yapılmaktadır

Hastalığı Tedavisi Var mıdır?

Brusella hastalığı, tedavinin uzun sürmesi ve masraflı olması nedeniyle hayvanlarda yapılmaz. İlgili Kanun ve Mevzuatlar kapsamında hastalığa yakalandığı laboratuar teşhisi ile teşhis edilenler tazminatlı olarak mecburi kesime (kavurmalık) gönderilir veya bir an önce itlaf ve imha edilir. Tazminatı Devlet tarafından ödenir. İnsanlarda ise tedavisi mümkün. En yakın sağlık kuruluşuna müracaat edilmesi gerekir.

Hastalığın İnsanlara, Yetiştiriciye ve Ekonomiye Vermiş Olduğu Zarar Nedir?

1-Yavru kaybına bağlı besi ve damızlık hayvan kaybı, 2-Süt kaybı, 3- Et kaybı, 4-Tedavi masrafları kaybı, 5-Hastalıkla mücadelede harcanan işgücü, para ve zaman kaybı, 6- İnsanların tedirgin olması ve pisikolojik bozukluklar, 7-Et yeme alışkanlığının azalması ve beslenme bozuklukları,

Brusella Mikrobunun Çevre Şartlarına Dayanıklılığı Nedir?

Brusella mikrobu genellikle konakçı hayvan dışında çoğalamaz. Direk güneş ışığı, dezenfektanlar, pastörizasyon ve kuru şartlara duyarlıdır. Güneş ışığında 1-12 saatte, 60 derecede 10 dakikada, 100 derecede hemen ölür. Nemli ve rutubetli ortamlar da ise daha uzun süre canlı kalabilmektedirler.

Hastalıktan Korunma ve Hastalıkla Mücadele Nasıl Yapılmaktadır?

Hastalık çıkan işletmelerde, hastalığı söndürmek oldukça güç, zaman alıcı ve masraflı bir iştir. Brusellozis hastası hayvanlarda klinik olarak bir belirti görülmez. Ancak hayvan gebe ise ve yavru atarsa, brusella akla gelebilir. Ancak kesin teşhis laboratuvarda yapılmaktadır. Tüm yavru atık vakaları İl-İlçe Müdürlüklerine mutlaka bildirilmelidir.

Şüpheli hayvanlar laboratuar sonucuna kadar sürüden ayrılmalı ve ayrı tutulmalıdır. Hastalık çıkması halinde mücadele, 5996 sayılı Kanun ve bu Kanuna dayanılarak çıkartılan Yönetmelikler ve Genelgeler kapsamında yapılmakta olup, hasta hayvanlar tazminatlı olarak mecburi kesime gönderilmekte veya itlaf ve imha edilerek sürüden çıkartılmaktadır. Dezenfeksiyon, eğitim, kordon ve karantina tedbirlerine ağırlık verilerek, sağlıklı hayvanlara, Bakanlığımız genel politikaları ve programları kapsamında brusella konjuktival aşısı yapılmaktadır. Söz konusu aşılama ülke genelinde uygulanmakta olup, şu an itibarı ile mevcut tüm dişi sığırlar ile dişi koyun ve keçiler ve damızlıkta kullanılacak koçlar konjuktival aşı ile aşılanacaktır. Sığırlar 12 ay arayla 2 kez, koyunlar ise hayatları boyunca 1 kez aşılanmış olacaklardır. Bir sonraki yıl ise, sığırlarda 1. aşılaması yapılanlara 2. aşılaması yapılacak ve yeni doğmuş 3 ayını tamamlamış dişi buzağılara da 1. aşılama yapılacaktır. Koyun ve keçilerde ise tek uygulama olması nedeniyle bu yıl yapılanlara bir sonraki yıl yapılmayacak, yeni doğan ve 3 ayını doldurmuş dişi kuzu ile damızlıkta kullanılacak erkeklere yapılacaktır. Uygulama sığırlarda 10 yıl, koyun ve keçilerde 6 yıl süreyle devam edecek olup, bu süre sonunda mevcut tüm hayvanların brusella hastalığına karşı aşılanmaları sağlanmış ve hastalık eradike edilmiş olacaktır.

Ayrıca, hayvanlarla yakın temastan kaçınılmalı, sığırlarda suni tohumlama yaptırılmalı ve boğalar damızlıkta kullanılmamalı, sığır sürüsüne katılmamalı, koyunlarda ise damızlık da kullanılacak koçların serolojik testleri yapılmalıdır.

İnsan sağlığı açısından ise, hayvan bakıcılarının, çobanların, hayvan sahiplerinin, veteriner hekim ve veteriner sağlık teknisyenlerinin özellikle hastalıklı işletmelerde temizlik ve dezenfeksiyona önem vermeleri, hasta ve şüpheli hayvanlarla veya bunların kontamine ettiği alet, eşya ve malzemelerle direk temasta bulunmamaları ve elleri antibakterial sabunlarla iyice yıkamaları gerekir. Atık yavrular ve yavru zarları, süt, bulaşık materyaller çukurlar açılarak ve üzerlerine sönmemiş kireç dökülerek imha edilmelidir. Ağıl ve ahırlar dezenfekte edilmeli, Pastörize edilmemiş (kaynatılmamış) süt ve süt ürünleri yenilip içilmemeli, Türk Gıda Kodeksine uygun üretilmemiş, üzerinde üretim, son kullanma tarihi bulunmayan, etiketsiz, ambalajı açık veya yırtılmış yada üzerindeki yazıları okunmayan süt ve ürünleri, et ve et ürünleri alınıp tüketilmemelidir. Isıl işleme tabi tutulmayan et ve et ürünleri yenilmemelidir. ” ifadelerine yer verildi.

comments powered by Disqus

Hopam.com'un notu: Okuduğunuz haber sitemize 29.03.2013 tarihinde Hayati Akbaş tarafından girilmiştir. Her ne kadar yayın ilkelerimiz doğrultusunda belli bir süzgeçten geçirmiş olsak da haberin yazım kurallarına ve etik teamüllere uygunluğu, içeriğinin doğruluğu ve tarafsızlığı Hopam.com tarafından garanti edilmemektedir. Bununla birlikte, haber metni veya ilgili diğer materyalleri kısmen ya da tamamen kopyalanması, yayımlanması, uyarlanması, çevirisinin yapılması, değiştirilmesi ve başka yayın organlarında paylaşılması söz konusu muhabirin iznine tabidir.