Antik çağda ve antik mitolojide Lazların izlerine öncelikle Kolkheti uygarlığı ve kolkhlar’ın araştırılmasıyla ulaşılabilmektedir. Bu dönemde bir çok Laz kişiler ve kahramanlara rastlamak mümkündür. Bu araştırmanın temel amacı bu dönemde adı geçen kişileri ve kahramanları ortaya çıkarmaktır.
Öncelikle Gerhard FİNK tarafından yazılan İlya yayınevi tarafından okurlara sunulmuş olan "Antik Miteolojide Kim Kimdir?" Adlı eser bu alanda en yetkin bir kaynak olarak karşımıza çıkmaktadır. Antik çağda ve antik mitolojideki Laz kişiliklerinin en geniş tanımlaması bu kaynağa dayanılarak bu çalışma gerçekleştirilmiştir.
Antik Çağda ve Antik Mitolojide Laz kişilikleri:
Aietes: Karadeniz’in doğusundaki Kolkhis’in kralı. Güneş tanrısı Helios ile Perseis’in oğullarından biri, Kirke ile Pasiphae’nin ağabeyi. Medeia’nın babası. Aietes, Phriksos’u misafirperver biçimde kabul eder, onun kurban ettiği koçun altın postunun başına nöbetçi olarak bir ejder koyar, bu altın postu ele geçirmek isteyen İason’a zor görev verir. (Bu hususta M. Ö. 2. yüzyılda İskenderiye’de görevli olan edebiyat bilimcisi Apollodoros’un Bibliothek 1 adlı eserine baklılabilir. )
Apsyrtos: Kolkhların Kralı Aietes’in oğlu Medeia’nın erkek kardeşi. İason ile kaçan Medeia, kendileini takip eden babası Aites’i oylamak için kardeşi Apsyrtos’u öldürür ve parçalayarak denize atar. Aietes cesedin parçalarını denizden toplar ve Karadenizde Tomoi adı verilen bir yere gömer.
Argonotlar: Bir zamanlar Phriksos ile Helle’yi taşıyan koçun altın postunu almak için Argo adlı gemi ile İason’un önderliğinde, Teselya’daki İolkos’tan Kolkhis ülkesinin kralı Aietes’in yanına giden Yunanlılar. (Argonotları tasvir eden eser, Max Beckmann tarafından tamamlanarak “Argonotlar Triptikonu” adı altında Newyork’ta M. Beckmann koleksiyonunda sergilenmektedir. )
Helios: Güneş tanrısı. Kirke, Pasiphane, Phaethon ve Aietes’in babası.
İason: Altın postun getirilmesi için Kolkhis’e gönderilen komutan. Yaptırdığı Argo adlı gemiyle adamlarıyla birlikte Kolkhis’e varır. Amacı Kolkhis’te bulunan altın postu elde etmekti. Kolkhis Kralı Aietes eğer ateş püskürten boğalarla saban sürer, tarlaya ejder dişi eker ve bunlardan meydana gelecek zırhlı savaşçıları yenerse, İason’a altın postu vereceği hususunda and içer. Büyük bir büyücü olan kralın kızı Medeia, İason’a aşık olur ve İason’a yardım ederek babasının vermiş olduğu zor görevi başarmasını sağlar. Aietes durumdan şüphelenir ve vermiş olduğu yemini bozar. Bunun üzerine İason, yine medeia’nın yardımıyla altın postu çalar, adamları ve büyücü Medeia ile birlikte Kolkhis’i terk ederler. Kaçakların peşine düşen Aietes, Apsyrtos’un öldürülmesiyle alıkonulur. İason İolkos’a varır. Oradan Korinthos’a kaçarlar ve Medeia ve 2 çocuğu ile birlikte uzunca bir süre burada yaşarlar. İason Medeia’dan bıkıp kral Kreon’un kızı Glauke ile evlenmek isteyince Medeia bunun intikamını feci şekilde alır. Önce kralı ve kızını büyülü bir gelinlik aracılığıyla yakar, kendi çocuklarını öldürür ve bir ejder tarafından çekilen arabayla uçarak kaçar. İason mahvolmuş bir duruma düşer. (Bu hususta Euripides’in Medeia adlı eserine ve Ovidius’un Metamorfoz adlı eserine temel kaynak olarak bakılabilir. )
Medeia: Kolkhis Kralı Aietes’in, İason ve Argonotlar’a altın postu ele geçirmeleri için yardım eden ve daha sonra nankör İason kendisini terk edince korkunç bir biçimde intikam alan kızı. Argonotlar efsanesinde Medeia, halk masallarında genç kahramana büyü sanatıyla normalde başarılamayacak görevlerde yardım eden ve takipçilerinden kurtulmalarını sağlayan, sonra da yardımlarının karşılığında kendileriyle evlenilen kral kızlarına karşılığıdır. Medeia tam artık sevdiği ile mutluluğu bulduğu denildiği anda başından korkunç trajediler geçen neredeyse şeytani bir varlık haline dönüşür. İason korkunç Kolkhis’li Medeia’dan çabuk bıkar ve evleneceği birini arar. Korinthos Kralının kızı Glakue ile ilişki kurar. Medeia, terk edilen eş yazgısını kabullenmiş görüntüsünü verir. Hatta geline muhteşem bir gelinlik gönderir. Ancak gelin elbiseyi giydiğinde elbise tutuşur, Glakue ve yardımına gelen babası yanarak can verirler. İason’u daha ağır biçimde yaralamak için Medeia, İason’dan doğurduğu iki oğlunu da bıçaklar ve bir ejder tarafından çekilen bir arabaya binip uçarak Atina’ya kaçar. Burada Kral Aigues ile evlenir. Medeia Aigues’in eski karısından olan oğlu Theseus’u zehirlemeye çalışırken yakalar ve Medeia’yı kovar. Medeia Aigues’ten olma oğlu Medos ile birlikte Asya’ya kaçar, Medos’un ölümünden sonra Medeia Kolkhis’e döner. Babasının zorla tahtan uzaklaştıran kişiyi(Perses’i) alt ederek babası Aietes’i tekrar tahta oturtur. (Medeia’nın trajedisi ile ilgili olarak Euripidis tarafından tragediya M. Ö. 430 civarında ilk kez sahnelenmiş bulunmaktadır. Bu hususla ilgili olarak Sneca’nın Medea adlı eseri mevcuttur. Pierre Corneilles’in “Medee” adlı eserinde olaylara katılan tüm kişiler ihtirasla yoğrulmuştur. Amerikalı dramcı Robinson Jeffers, ”Medea”sının (1947) “Euripides’in Medeası’nın serbest bir uyarlaması” olduğunu söyler. Medeia ile ilgili Hans Henny Jahnn’ın “Medea” adlı eseri, Bernd Alois Zimmermenn’ın operası, Marc-Antoine Charoentier ve Luigi Cherubini’nin sahnelenmiş eserleri mevcuttur. Ayrıca Medeia’nın intikamı, Canosa’da ele geçen bir Apulia volütlü kraterinde bol figürlü olarak tasvir edilmiştir. Kreon’un sarayında kralın kızını yere yıkılırken hemen yanı başında ise öfkeden deliye dönen Medeia’yı öz çocuklarını bıçaklarken görünmektedir. Bu hususla ilgili tablolar ve eserler Münih Devlet Antik Koleksiyonunda, Napoli Ulusal Müzesinde, Mannheim sanat galerisinde, Oldenburg Tablo Galerisinde bulunmaktadır. )
Medos: Medeia’nın Aigeustan olma oğlu.
Perse (Perseis): Kolkhis Kralı Aietes’in annesi.
Perses: Kardeşi Kolkhis Kralı Aietes’i krallığından kovduğu için Aietes’in kızı Medeia tarafından öldürülen Kolkhis kralı.
Hopam.com'un notu: Okuduğunuz köşe yazısı sitemize 19.09.2012 tarihinde Hasan Azaklı tarafından girilmiştir. Metnin yazım kurallarına ve etik teamüllere uygunluğu, içeriğinin doğruluğu ve tarafsızlığı Hopam.com tarafından garanti edilmemektedir. Bununla birlikte, köşe yazısı metni veya ilgili diğer materyalleri kısmen ya da tamamen kopyalanması, yayımlanması, uyarlanması, çevirisinin yapılması, değiştirilmesi ve başka yayın organlarında paylaşılması söz konusu yazarın iznine tabidir.
Önemli Notlar:
1. Hopam®.com sayfalarında yayınlanan yazılardaki fikirler, yorumlar ve görüşler, Hopa'da yaşayan insanları, Hopa'nın herhangi bir kamuya ait veya özel bölümünü ya da idari yapısını, herhangi bir etnik/politik gurubu, veya diğer ilgili hiçbir özel/tüzel kişiliğini hiçbir şekilde bağlamamaktadır.
2. Sitemiz rengini doğadan aldığından bünyesinde sürekli evrimsel bir değişim ve dönüşüm hali barındırır.
3. Sitede yayımlanan tüm içerik, kısmen ya da tamamen kopyalanarak başka bir yerde kaynak gösterilerek kullanılabilir. Bunun için gerekli ve yeterli koşul, söz konusu içeriği sitemize ekleyen kullanıcının bu doğrultuda izin vermiş olmasıdır.
4. Üyelerimizin, ekledikleri her türlü içerik hakkında sorumlu olduklarını varsaymaktayız. Takip et: @hopam
Tweetle