Arkabuli İsmaili

24/01/2007 10:50

Arhaveli İsmail

Orjinal Dildeki Metin



ARKABULİ İSMAİLİ

Edo dido mendra
Dido mendranei Mp’oliş limanis
Serişi am yano oras
Go3’amt’inei ot’k’omale do askeriş zik’vape mok’idei Lazepeşi takape
Hurriyeti do şvena
3’k’ari k’ala ixi rt’es. . .

Entepe 3’k’aristi do ixisti zoğas iptinei goxtimuşenberi gulut’es. .
Teknepe ç’uburişi ncapeten
Sumişen vit tonişakis kort’es
Edo Latinişi yelkenepeşi tude
Mtxiri k’ala tutuni muimert’es,
Şekei do zeytinyaği imet’es. . .
A3’i didi noşinaxepe nimert’es. .
A3’i zoğas ar k’oçiş sersi
Edo nagedgin demiriş şilebepeşi bedi
Edo K’abat’aşiş açiğepes naink’ans
Tipi-nçala mok’idei feluk’aş fenerepe
K’ap’ulas dot’alei
Edo m3’k’upi 3’k’aris mt’erişi taretepeşi 3’oxle go3’astun do
ǒit’a
Toli gon3’k’eri
Edo ti mo3’onei
Nit’es Zoğauçaşa

Dumeni do başaltepes eşo k’oçepe rt’es ki
Antepe
Ginz’e-ginz’e mondrik’ei çxvindoni
Edo dido qoropinei nağarğalaps mitepe rt’es.
K’ap’ula geuçanei kapşiya do lazut’iş mç’k’idiş
Gecginaşeni. .

Çkar mitişen çkar mutu umeşvenu
Ar birapa stei dvağurinet’es.

M3’k’upis k’urşumişi peroni t’k’ebepe mç’itaşa goğapei
K’aravi baltabaşi
Mt’erişi torpido ren. . .

Edo t’alğapes naik’an3’urs
Pangara mek’limei
Naiç’ven
Şaban Reisişi xut toniş taka. .

Kerempeş fenerişen eç mili doloxe
Serişi m3’k’upanobas
T’alğape minare stei rt’es
Edo tiepemuşi ixçeanet’u, ipaşet’u.

İxi;
Yildiz poyrazi
Bordas dolobğei esirepeten
Kagondunu mt’erişi torpidoti.
Şaban Reisiş tekne
Daçxiriş 3’alamiten gyant’onu 3’k’aris.
Arkabuli İsmaili
Nağuru am tekneşi k’oçi rt’u,
Edo a3’i Kerempe feneriş açiğepes
Nagyant’onu tekneş mont’aleepes
Emaneti muşi k’ala ren, mara muk xvala varen;
İxik
Mp’ulapek
Edo t’alğapeş ok’obğalak
İsmailiş gomorgvas ok’oqonei ğarğalap’t’es
Arkabuli İsmailik nik’unk’ulu muşeburot.
“Emaneti çkiniten memalaseni p’iya?”
Cuvabiti muk meçaps,
“Var umalu var iqven!”
Seri Tophaneşi rixtimis
K’amaci Bekir Ustak emus;
“Skiri çkimi İsmaili” ya u3’u.
“Çkar mitişa çkamu ren. ” Ya u3’u,
“Aya skanda emaneti ren. ”
Edo kerempeşi feneri
Mt’erişi projektorik gotanuşi takamuşiş yelkenis
İsmailik reisis kagu3’uğu izni do
“Şaban Reis!” ya u3’u.
“Emaneti omaluşi voret “ ya.
Ok’uleti ge3xont’u takaşi pataliyas
Edo amilu zoğas. . .

Trangi didi ren
Mara feluk’a çit’a ren ya tkveen Yahudik.
İsmailik bodoslamaşen ar sağnaği oç’k’omu.
Ok’ule ar fara çkva.
K’apulaşen muç’o sum sum cumape.
Edo xamiş ostomilu k’onai zoğa variçinat’una eger
Tik’undali muiktasunt’u t’ura. . .
İxi yildizişa guikten.
Tee ekole ar mç’ita 3’ap’a stei ar te iz’iren.
Sivastopolişa naulun k’araviş fenei ren.

Xerepe godi3xireli
İsmailik muizdips xop’epe
İsmaili raxat’i ren.
Edo emaneti muşişen met’i
İsmaili ti muşik’ala xvala ren.
Emaneti;
Ar monk’a makinali tufeği.
Eger İsmailis varmo3’onduna limaniş reisepe
Tee Angaraşa idasen,
Xe muşiten meçasen.

İxik bandalaps.
Bekiti k’arayelişa guiktasen.
Eşo aşo vit’oxut mili ren zoğap’ici.
Mara İsmailik
Xeepemuşis nocans.
Em xeepek mç’k’idik’ala xop’epes, dumenişi yeke do
Kemeraltis Fotik’aşi buz’epes
Ayni menceliten ak’nepan. . .

İxi k’arayelişa varguiktu
Oş kerte birden mek’a3xont’u do ixik
Emedeni mteli tok’epe xamiten namek’vatastei
Kamelu
. İsmailik aya çkar varçumert’u
T’alğape m3ika çkva ingimones tekneşi tude
Zoğati kododgitu
Diduzanu do
Diuçanuşik’ule. . .

İsmailik guişaşu do kanaşku xop’epe.
Muk’o p’at’i şei ren ok’ok’idinuşen mendranoba,
İsmailik ar koguitirtinu,
Edo ar çxomistei yeşkurdu do
Ar feluk’a
Ar çifti xop’e
Edo dodginei
Ğureli ar zoğastei z’iru xvalanoba
Ok’ule emedeni
Guris konakaçu umiteloba
Xeepe kyuşkurdu;
Nacinuşi xop’epes
Kamet’ruxu entepe

3’k’arik tekne metiyups açiğişa,
A3’işk’ule çkva mutu varixvenen.
Kodoskidu meğureli ar zoğaşi oşkenas,
İsmaili emaneti muşi do godi3xireli xeten.

3’oxle ar kogyok’itxu.
Ok’uleti ar Elhami ok’itxu mik’ulu guris.
K’ap’ulas kiliz’i3u.
Gyanç’u do xe kogusu mubarek emanetis.
Ok’ule…
Ok’ule naiqupe ebedi variçkinen,
Arkabuli İsmailiş soni çkar mitis varaçkinen. .

Lazcaya çeviri: (MÜNİR) yılmaz AVCI 14
09
2004

Türkçe Metin



ARHAVİLİ İSMAİL

VE ÇOK UZAK
ÇOK UZAKLARDAKİ İSTANBUL LİMANINDA
GECENİN BU GEÇ VAKİTLERİNDE
KAÇAK SİLAH VE ASKER CEKETİ YÜKLEYEN LAZ TAKALARI
HÜRRİYET VE ÜMİT
SU VE RÜZGARDILAR…

ONLAR SUDA VE RÜZGARDA İLK DENİZ YOLCULUĞUNDAN BERİ VARDILAR. .
TEKNELERİ KESTANE AĞACINDANDI
ÜÇ TONDAN ON TONA KADARDILAR
VE LATİN YELKENLERİN ALTINDA FINDIK VE TÜTÜN GETİRİP
ŞEKER VE ZEYTİNYAĞI GÖTÜRÜRLERDİ . .
ŞİMDİ BÜYÜK SIRLARINI GÖTÜRÜYORLARDI. .
ŞİMDİ DENİZDE BİR İNSAN SESİNİN
VE DEMİRLİ ŞİLEPLERİN KADERİNİ
VE KABATAŞ AÇIKLARINDA SALLANAN
SAMAN KAYIKLARININ FENERLERİNİ
PEŞLERİNDE BIRAKIP
VE KARANLIK SUDA DÜŞMAN TARETLERİNİN ÖNÜNDEN AKIP
KÜÇÜK
KURNAZ
VE MAĞRUR
GİDİYORLARDI KARADENİZ’E

DÜMENDE VE BAŞ ALTLRINDA İNSANLAR VARDI Kİ
BUNLAR
UZUN EĞR, BURUNLU
VE KONUŞMAYI ŞEHVETLE SEVEN İNSANLARDI Kİ
SIRTI LACİVERT HAMSİLERİN VE MISIR EKMEĞİNİN
ZAFERİ İÇİN

HİÇ KİMSEDEN HİÇ BİR ŞEY BEKLEMEKSİZİN
BİR ŞARKI GİBİ ÖLEBİLİRDİLER….

KARANLIKTA KURŞUNİ DERİSİ KIRMIZIYA BOYANAN
BALTABAŞ GEMİ
DÜŞMAN TORPİDOSUDUR…

VE DALGALARIN ÜSTÜNDE SALLANARAK
ALEV ALEV
YANAN
ŞABAN REİSİN BEŞ TONLUK TAKASI…

KEREMPE FENERİNİN YİRMİ MİL AÇIĞINDA
GECENİN KARANLIĞINDA
DALGALAR MİNARE BOYUNDAYDILAR
VE BAŞLARI BEMBEYAZ PARÇALANIP DAĞILIYORDU…

RÜZGAR;
YILDIZ-POYRAZ
ESİRLERİNİ BORDASINA ALIP
KAYBOLDU DÜŞMAN TORPİTOSU. .
ŞABAN REİSİN TEKNESİ
ATEŞTEN DİREĞİYLE GÖMÜLDÜ SUYA.
ARHAVE’Lİ İSMAİL
BU ÖLEN TEKNEDENDİ.
VE ŞİMDİ
KERMPE FENERİNİN AÇIĞNDA
BATAN TEKNENİN KATIĞINDA
EMANETİYLE TEK BAŞINADIR, FAKAT YALNIZ DEĞİL;
RÜZGARIN
BULUTLARIN
VE DALGALARIN KALABALIĞI
İSMAİL’İN ETRAFINDA HEP BİR AĞIZDAN KONUŞUYORDU.
ARHEVE’Lİ İSMAİL
KENDİ KENDİNE SORDU;
“-EMANETİMİZLE VARABİLECEKMİYİZ?”
KENDİNE CEVAP VERDİ;
“VARMAMAK OLMAZ. ”
GECE TOPHANE RIHTIMINDA
KAMACI USTASI BEKİR USTA ONA;
“EVLADIM İSMAİL “ DEDİ ,
“HİÇ KİMSEYE DEĞİL”DEDİ,
“BU SANA EMANETTİR”
VE KEREMPE FENERİNDE
DÜŞMAN PROJEKTÖRÜ DOLAŞINCA TAKANIN YELKENLERİNDE
İSMAİL, REİSİNDEN İZİN İSTEYİP,
“ŞABAN REİS” DEYİP,
“EMANETİ GÖTÜRMELİYİZ “ DEYİP
ATLADI GEMİNİN PATALYASINA,
AÇILDI…. .

ALLAH BÜYÜK
AMA KAYIK KÜÇÜK, DEMİŞ YAHUDİ.
İSMAİL BODOSLAMADAN BİR SAĞNAK YEDİ
BİR SAĞNAK DAHA,
PEŞİNDEN ÜÇ KARDEŞLER.
VE DENİZİ BIÇAK ATMAK KADAR İYİ BİLMESEYDİ EĞER
ALABORA OLACAKTI…
RÜZGAR TAM KERTE YILDIZA DÖNÜYOR.
TAA KARŞIDA BİR KIRMIZI DAMLA IŞIK GÖRÜNÜYOR;
SİVASTOPOL’A GİDEN BİR GEMİNİN
SANCAK FENERİ. .

ELLERİ KANAYARAK
İSMAİL ÇEKİYOR KÜREKLERİ.
İSMAİL RAHATTIR.
VE EMANETİNDEN BAŞKA HER ŞEYİN HARİCİNDE.
İSMAİL, UNSURUNUN İÇİNDE.
EMANET;
BİR AĞIR MAKİNALI TÜFEKTİR.
VE İSMAİL’İN GÖZÜ TUTMAZSA LİMAN REİSLERİNİ
TA ANKARAYA KADAR GİDİP
ONU KENDİ ELİYLE TESLİM EDECEKTİR.
RÜZGAR BOCALIYOR.
BELKİ KARAYEL GÖSTERECEK.
EN AZINDAN ON BEŞ MİL UZAKTIR EN YAKIN SAHİL,
FAKAT İSMAİL
ELLERİNE GÜVENİR.
O ELLER EKMEĞİ, KÜREKLERİ SAPINI, DÜMENİN YEKESİNİ
VE KEMERALTI’NDA FOTİKANIN MEMESİNİ
AYNI EMNİYETLE TUTARLAR. .

RÜZGAR KARAYEL GÖSTERMEDİ.
YÜZ KERTE BİRDEN ATLAYIP RÜZGAR
BİR ANDA BÜTÜN İPLERİ BIÇAKLA KESİLMİŞ GİBİ
DÜŞTÜ. .

İSMAİL BUNU BEKLEMİYORDU.
DALGALAR BİR MÜDDET DAHA
YUVARLANDILAR TEKNENİN ALTINDA
SONRA DENİZ DÜMDÜZ
VE SİMSİYAH
DURDU. .

İSMAİL ŞAŞIRIP BIRAKTI KÜREKLERİ.
NE KORKUNÇTUR DÜŞMEK KAVGANIN HARİCİNE,
BİR ÜRPERME GELDİ İSMAİL’İN İÇİNE,
VE BİR BALIK GİBİ ÜRKEREK
BİR SANDAL
BİR ÇİFT KÜREK
VE DURGUN
ÖLÜ BİR DENİZ ŞEKLİNDE GÖRDÜ YALNIZLIĞI
VE BİRDENBİRE
ÖYLE KAHROLUP DUYDU Kİ İNSANSIZLIĞI
ELLERİ YILDILAR;
YÜKLENDİLER KÜREKLERE
KÜREKLER KIRILDILAR.

SULAR TEKNEYİ AÇIĞA SÜRÜKLÜYOR.
ARTIK HİÇ BİR ŞEY MÜMKÜN DEĞİL.
KALDI ÖLÜ BİR DENİZİN ORTASINDA
KANAYAN ELLERİ VE EMANETİYLE İSMAİL.

İLK ÖNCE KÜFRETTİ.
SONRA ELHAM OKUMAK GELDİ İÇİNDEN.
SONRA GÜLDÜ
EĞİLİP OKŞADI MÜBAREK EMANETİ.
SONRA,
SONRA MALUM OLMADI İNSALARA
ARHEVE’Lİ İSAMAİL’İN AKIBETİ …. ”

Nazım HİKMET
1920 Yılı ve Hikayesi ARHAVE’li İSMAİL
(Memleketimden insan manzaraları-Kuvai milliye destanı)

En Çok Okunan Şiir Kültür Sanat Yazıları
 » Arkabuli İsmaili...
 » Eç Do V'itoxut 3'ana...
 » Kva Omxaze...
 » Am Çkini Borciş Dulya...
 » Şurimşine Azlağa (sesli)...
 » Hey Gidi Akıl...
 » Hopa Marşı...
 » Çkin Lazi Voret(sesli)...
 » Lazona...
 » Ar Didi Lazi...

En Çok Yorumlanan Şiir Kültür Sanat Yazıları