Trabzon Solaklı'da Hes Felaketi

10/08/2011 14:43

Bir Vadide 36 Hes Projesi Hangi Aklın Ürünü.

Haber: Hayati Akbaş

Trabzon'un Çaykara ilçesine bağlı Solaklı Vadisi'nin yan kollarından birinde yapım çalışmaları tamamlanarak deneme üretimine geçen Balkondu1 HES projesinin 3, 5 kilometrelik su iletim tünelleri patladı.

Önceki gece yarısı saat: 01. 00 civarında meydana gelen patlama nedeniyle, Uzuntarla Köyünün içerisinden geçen ırmak taştı. Oluşan sel köyde heyelana neden olurken; 4 ev ile birlikte enerji nakil hatları ve bunlara bağlı trafolar ile ekili tarlalar ve bahçeler zarar gördü. Heyelanlar nedeniyle köy yolunun yanı sıra köyün 3 mahallesinin yollarlı ve yayla yolunda da çökmeler oldu ve ulaşıma kapandı.

Bir Vadide 36 HES Projesi

Toplam 36 HES projesi ile gündeme gelen Solaklı Vadisinin yan kollarından olan Balkondu ve Divren Dereleri üzerinde, Okan Holding'e ait BTA Enerji firması tarafından ormanlık alan çerisinde yapımı planlanan ve inşaatı tamamlanarak deneme üretimi aşamasına gelen 9, 1 megavat kurulu gücündeki Balkondu1 HES projesinin su iletim tünelleri patladı. Balkondu Deresi üzerindeki regülâtörden, santralin yükleme havuzuna su taşıyan 3, 5 metre çapında ve 3, 5 kilometre uzunluğundaki su iletim tünellerinin yaklaşık 1, 5 kilometresindeki beton kanallar, suyun basıncına dayanamayarak önceki gece geç saatlerde büyük bir gürültüyle patladı.

Gece Yarısı Patlama

Basınçlı su köyün içerisinde heyelana neden olurken köylüler gece yarısı korku dolu saatler yaşadı. Yaklaşık bir saat süren basınçlı su akışı köyde heyelana neden olurken, köylülerin ekip biçtiği tarla ve bahçeleri de büyük hasar gördü. Heyelan nedeniyle köy yolu ulaşıma kapanırken, köyün 3 mahallesinin yolları ile yayla yolu da ulaşıma kapandı. Yaklaşık 1, 5 kilometrelik mesafede oluşan heyelanlar nedeniyle 4 evin de zarar gördüğü, enerji iletim hatları ile trafoların da yıkıldığı kaydedildi.

Can Kaybı Olmadı

Uzuntarla (Alifinoz) Köyü sakinleri, büyük bir felaketi can kaybı olmadan atlattıklarını, patlamanın gece yarısı olması nedeniyle şanslı olduklarını kaydederken; "Gündüzleri çocuklar ve kadınlar çoğunlukta köyümüzün içerisinde geçen ırmağın kenarında çalışıp serinliyor. Gündüz olmuş olsaydı çok can kaybı verirdik. Ancak, ekili tarla ve bahçelerimiz mahvoldu. Gece çok büyük bir gürültüyle uyandık. Aşağı mahalledeki 34 ev oturulamaz halde. Basınçlı su önüne ne bulduysa sürükledi ve mahallenin önünde büyük bir gölet oluşturdu. Yollarımız kapalı. Şimdiye kadar ne gelen oldu ne de giden. Bağımız bahçemiz sular altında kaldı, sele gitti. Şimdi çıkıp bize, kusura bakmayın, bir yanlışlık oldu, bir hata oldu' diyecekler. Artık burada hiçbir şey olmaz. Biz bu halde köyümüzde ne yapacağız. Buralarda artık hiçbir şey olmaz. Bu tehlikenin karşısında buralarda kimse durmaz. Yetkililerden bir an önce buralarda önlem almalarını ve derhal bu santrallerdeki çalışmalara son vermelerini istiyoruz" şeklinde tepkilerini dile getirdiler.

Köylüler Büyük Korku Yaşadı

Olayın hemen ardından Çaykara'ya 18 kilometre uzaklık ve bin 695 metre yükseklikteki Uzuntarla köyüne giderek bölgede incelemelerde bulunan Solaklı Vadisi'ni Yaşatma ve Koruma Derneği' kurucularından çevre aktivisti ve belgeselci Murat Sarı, köyde büyük ve ciddi hasarlar meydana geldiğini kaydetti.

Çalışmalara Son Verilsin!

Uzuntarla Köyünün adeta bir felaketin eşiğinden döndüğünü anlatan Sarı, köylülerin büyük korkular yaşadığını, suyun oluşturduğu büyük heyelanın etrafta büyük çapta zararlar meydana getirdiğini kaydetti.

Köylülerin heyelanın meydana geldiği 1, 5 kilometrelik alanı sıkça kullandığını, çocuk ve kadınların sürekli bu civarda bulunduğuna dikkat çeken Sarı, "Gece olmasaydı büyük can kaybı yaşanabilirdi. Tünelden çıkan basınçlı suyun etkisiyle binlerce metre küp toprak yaklaşık 1 kilometrelik alana yayıldı. Patlamanın yaşandığı bölgenin yaklaşık 3 kilometre aşağısında kalabalık bir mahallenin olması ve binlerce metre küp toprak ve taş yığınlarının hemen mahallenin üst tarafında birikmesi mahallelileri sevindirirken, bir yandan da korkulu anlar yaşatarak feryat ettirdi. Uzuntarla köylüleri, yetkililerden derhal santraldeki çalışmalara son verilmesini istediler" şeklinde açıklamalarını sürdürdü.

HES'ler Durdurulmalı

Derelerin Kardeşliği Platformu Yürütme Kurulu Başkanı Mehmet Gürkan ise bölgede çok ciddi bir felaket yaşanmasına ramak kaldığına dikkat çekerek, "Karadeniz'de HES patlaması yaşanıyordu! Ne yazık ki bu patlama gerçeğe döndü. HES'lerin doğal yaşam alanlarımıza verdiği zararların bir başka canlı örneğini daha yaşadık. Can kaybı olmaması sevindirici! Uzuntarla köylülerine geçmiş olsun dileklerimizi iletiyoruz. Artık bir an önce, benzeri şekilde felaket ve katliamlar yaşanmadan, HES projeleri durdurulmalı, üretim lisansları ve su kullanım anlaşmaları iptal edilmelidir" dedi.

Daha Önce Artvin ve Giresun'da da yaşanmıştı

Bilindiği gibi daha önce de Artvin'de yapımı tamamlanan ve deneme aşamasına gelen Erenler HES projesinin su iletim kanallarında çökme meydana gelmiş ve bölgede geniş çaplı hasara neden olmuştu. Giresun'da ise yapım çalışması devam eden bir başka HES projesinde inşaat kalıpları çökmüş ve 5 kişi yaralanmıştı.

Firmanın Başka Projeleri de Var

Öte yandan, Balkondu1 HES projesinin yapımcı firması olan Okan Holdinge bağlı BTA enerji firmasının yine aynı bölgede, Solaklı Vadisi'nin başka bir yan kolu olan Kavlatan Deresi üzerinde, 9, 46 megavat kurulu gücünde ve Balkondu2 adıyla bir başka HES projesi daha bulunduğu öğrenildi.

Valilik Oluruyla Çalışma Başladı

Balkondu1 HES projesi için 15. 02. 2007 tarihinde EÜ/10992/798 sayı numarası ile enerji üretim lisansı alan BTA enerji firması, Trabzon Valiliği'nin 16. 07. 2007 tarih ve 545 sayılı oluru ile proje çalışmalarına başladı. BTA enerji firmasının aynı zamanda yine aynı bölgede, Solaklı Vadisi üzerindeki Sarıkaya Köyü sınırları içerisinde, Trabzon Valiliği'nin 08. 10. 2009 tarih ve 335 sayılı oluru ile işletmeye açtığı bir de hazır beton ve konkasör tesisleri bulunuyor.

Uzungöl Tabiat Parkı'nın Yanında

HES projelerinin peş peşe dizildiği bölgede, Solaklı Vadisinin Haldüzen yan kolu üzerinde aynı zamanda dönemin Çevre ve Orman Bakanlığınca tescil edilmiş olan Uzungöl Tabiat Parkı da yer alıyor.

(Haber Fotoğrafları: Murat SARI)

comments powered by Disqus

Hopam.com'un notu: Okuduğunuz haber sitemize 10.08.2011 tarihinde Hayati Akbaş tarafından girilmiştir. Her ne kadar yayın ilkelerimiz doğrultusunda belli bir süzgeçten geçirmiş olsak da haberin yazım kurallarına ve etik teamüllere uygunluğu, içeriğinin doğruluğu ve tarafsızlığı Hopam.com tarafından garanti edilmemektedir. Bununla birlikte, haber metni veya ilgili diğer materyalleri kısmen ya da tamamen kopyalanması, yayımlanması, uyarlanması, çevirisinin yapılması, değiştirilmesi ve başka yayın organlarında paylaşılması söz konusu muhabirin iznine tabidir.